Debilizm

Odbiór elementarnych wrażeń może być obniżony. W starczym zespole psychoorganicznym zjawisko to może być potęgowane mniejszą sprawnością narządów zmysłów. Wydaje się jednak, że w zespołach psychoorganicznych siła wrażeń elementarnych w ogóle jest słabsza, nawet wtedy, gdy odpowiednie narządy zmysłowe nie są uszkodzone. Może to wynikać z zaburzeń uwagi i zmian w zakresie świadomości. Z lekarskiego punktu widzenia bardzo istotne jest obniżenie siły wrażeń wewnątrzustrojowych. Wiele chorób, np. zawał mięśnia sercowego, zapalenie płuc, opłucnej itp., może dawać tylko znikome dolegliwości. Może tych dolegliwości w ogóle brakować. Pacjent, mimo że żadnych dolegliwości nie zgłasza, może być bardzo ciężko chory somatycznie. Niektóre wrażenia mogą być wzmożone. Wydaje się to dotyczyć przede wszystkim wypełnienia odbytnicy. Chorzy bardzo często zgłaszają trudności czy niemożność oddawania kału, mimo że obiektywnie nie ma istotnych powodów na tego rodzaju skargi. Zmiany w zakresie wyobrażeń zależne są od zmian w zakresie wrażeń elementarnych. Prócz tego zmienia się proporcja między wyobrażeniami w ogóle. Szczególnie w starczym zespole otępiennym zaczynają dominować wyobrażenia odtwórcze nad spostrzegawczymi. Chory żyje mniej teraźniejszością, a więcej przeszłością. W przypadkach bardziej zaawansowanych wszelkie wyobrażenia spostrzegawcze i wytwórcze mogą zanikać. Pozostają tylko wyobrażenia odtwórcze. Chory tkwi w zdarzeniach i zjawiskach przeszłości nawet bardzo odległej.
Jeśli wyobrażenia wytwórcze i spostrzegawcze nie są wyeliminowane, to są one w świadomości chorego mniej wyraziste od zjawisk przeszłych. Teraźniejszość nie zapisuje się ostro. Przyszłość jawi się często mgliście. I być może z tego m.in. powodu wydaje się ona nieograniczona. Dopiero elementy depresyjne powodują, że staje się bardziej realna, ale równocześnie pesymistycznie krótka.