Debilizm

W zespołach psychoorganicznych otępiennych, rozwijających się powoli, zaburzenia życia uczuciowego mogą być najwcześniejszym objawem rozpoczynającego się zespołu. Dopiero później w obrazie klinicznym pojawiają się i zaczynają dominować zmiany w zakresie pamięci, myślenia i obniżenie poziomu intelektualnego. Nastrój zwykle ulega zmianie. Zaczyna jak gdyby brakować siły, która utrzymuje nastrój na określonym poziomie. Dochodzi do zobojętnienia przejawiającego się w stosunku do wszystkich zjawisk, przede wszystkim zjawisk świata zewnętrznego. Niejednokrotnie jest to nastrój „nijaki”: brakuje jakiegokolwiek ustosunkowania się do aktualnych czy dawniej działających bodźców. Mogą także pojawić się: ‚euforia, dysforia ł obniżenie nastroju. Euforia — stan utrzymującego się lepszego nastroju, zadowolenia ze wszystkiego, bez względu na rodzaj działających bodźców zewnętrznych czy wewnątrzustrojowych. Nawet nieprzyjemne zjawiska świata zewnętrznego stają się jakieś dalekie i nie sprawiają przykrości. Własne dolegliwości wychodzą jak gdyby poza pole świadomości chorego. Chory zwykle samorzutnie skarg nie zgłasza, potwierdza tylko pytanie, że np. boli. Zdaje się przy tym sprawiać wrażenie zadowolonego, że nie boli bardziej. Na zasadzie zadowolenia z faktu, że mogło być gorzej. W odróżnieniu od typowo podwyższonego nastroju euforia jest uczuciem, a raczej nastrojem astenicznym. Nie pobudza do działania ani do unikania przykrości. Chory godzi się na działania otoczenia. Ale też i bierność tego otoczenia może być przyjmowana tak samo dobrotliwie i optymistycznie. Euforia zwykle sprawia, że chory jest lubiany przez otoczenie: nie sprawia kłopotów, jest zawsze zadowolony. Równocześnie może to dawać złudny obraz zdrowia. Ten obraz zdrowia może istnieć w świadomości chorego, przede wszystkim zaś otoczenie jest przekonane, że dana osoba jest zdrowa. Stąd zasięganie porad lekarskich, tak z .inicjatywy chorego jak z inicjatywy jego otoczenia, bywa niejednokrotnie zbyt późne. Fakt, że porady zasięgnięto za późno, wprawia zwykle otoczenie w zakłopotanie „zawsze był zdrowy i pogodny, na nic się nigdy nie skarżył”.