Debilizm

Chory z zespołem psychoorganicznym łatwiej i częściej ujawnia gniew, złość w stosunku do otoczenia. Może stać się bardziej zazdrosny, bywa zawistny czy mściwy. Poczucie sprawiedliwości może być interpretowane bardzo jednostronnie: to wszystko jest sprawiedliwe, co odpowiada własnym interesom. Jeśli pojawia się lęk chorobowy, jest to lęk bardzo silny, graniczący często z przerażeniem. W zespole psychoorganicznym uczucia typu archaicznego zdają się więc być silniejsze. Wydaje się to być następstwem różnych przyczyn. Uczucia te mogą stawać się rzeczywiście silniejsze, mogą też powstawać ułatwienia w ich ujawnianiu. W zespole otępiennym słabną hamulce intelektualne i przestają stanowić przeszkodę w ujawnianiu się tych uczuć. Może to być do pewnego stopnia wytłumaczeniem łatwego ujawniania się uczuć typu archaicznego. Wydaje się jednak, że uczucia te także zyskują na sile. Ujawniają się bowiem, w sposób niekiedy dramatyczny, w zespole charakteropatycznym, w którym funkcje intelektualne nie muszą być obniżone. Uczucia wyższe są na ogół osłabione. W wielu przypadkach — być może— jest to osłabienie względne i wynika raczej ze zwiększenia siły uczuć archaicznych, których elementy wiążą się z uczuciowością wyższą. Osłabienie uczuć wyższych w wielu przypadkach nie ujawnia się na zewnątrz. Zachowanie pozorów całkowitego zachowania uczuć wyższych niejednokrotnie ułatwia utrwalony, kulturalny nawyk postępowania. Potrzeby wiązane zwykle z uczuciowością wyższą są na ogół zmienione. Bardzo często narasta potrzeba dominacji, a równocześnie tylko wyjątkowo chory aktywnie dąży do jej zaspokojenia. Własna dominacja Uważana jest za sprawą oczywistą. W takiej sytuacji nie dochodzi do współzawodnictwa czy rywalizacji, a niepodporządkowanie się otoczenia budzi irytację lub gniew. Potrzeby poznawcze są zmienione. W niektórych dziedzinach są wyraźnie obniżone. Jest to usprawiedliwiane subiektywnym poczuciem własnego doświadczenia i wyższości. Inne potrzeby- poznawcze mogą być podwyższone i może to wynikać ze wzmożonego popędu stadnego; chory stara się wiedzieć wszystko o swoim otoczeniu. Osoby takie niejednokrotnie stają się wścibskie i natrętne.